مدیرعامل تامین سرمایه کیمیا با تاکید بر اینکه توسعه بازار اوراق بدهی، برای اقتصاد کشور ضروری است گفت: در بسیاری از کشورهای جهان، بازار اوراق بدهی بزرگتر از بازار سهام است اما در ایران چنین وضعیتی مشاهده نمیشود.
مهرداد فرح آبادی در گفت و گو با «صدای بورس» با اشاره به اینکه ابزارهای متنوعی در بازار سرمایه وجود دارد، گفت: ابزارهای مبتنی بر بدهی (DB) یا درآمد ثابت و هم ابزارهای مالکانه (EB) در بازار سرمایه به خوبی تعبیه شده، به طوری که در سال های اخیر انتشار اوراق بدهی در بازار سرمایه رشد قابل توجهی داشته است.
مدیرعامل تامین سرمایه کیمیا افزود: در اردیبهشت ماه سال جاری در بازار سرمایه ۷۰۰ همت مانده بدهی اوراق منتشر شد که این رقم تا پایان شهریور ماه به ۶۶۰ همت رسید. نکته قابل توجه این است که بخش عمده ای این اوراق از سوی دولت و در قالب اسناد خزانه یا اوراق مرابحه منتشر شد.
وی با بیان اینکه سهم شرکت تامین سرمایه کیمیا در تامین مالی از طریق اوراق بدهی سهم بالایی نیست و چیزی حدود ۲۵ درصد است، اظهار داشت: نکته قابل تامل این است که در شش ماهه اول سال ۱۴۰۲ چیزی بالغ بر ۱۲۰ همت اوراق منتشر شده که از این میزان چیزی حدود ۹۱ همت سهم دولت، ۲۵ همت سهم شرکت های خصوصی و حدود ۳ همت هم شهرداری از این بازار تامین مالی اوراق با درآمد ثابت منتشر کردند.
فرح آبادی تصریح کرد: نکته نگرانکننده این است که بازخرید اوراق شرکتی در شش ماه اول بیش از انتشار اوراق، یعنی چیزی در حدود ۳۳ همت بازخرید اوراق بخش خصوصی و شرکتی و ۲۵ همت تامین مالی بوده است. در واقع خالص تامین مالی بخش خصوصی در شش ماه اول سال در حدود ۸.۴ همت منفی بوده و این نشان میدهد که بخش خصوصی ما مکانیسم کارآمدی برای تامین مالی خود از طریق اوراق بدهی در بازار سرمایه ندارد و این نیازمند یک بازنگری جدی است و کماکان بیشترین نفع از بازار بدهی را خود دولت از حجم بالای انتشار میبرد و با توجه به پیشبینیها با کسری بودجه در پایان سال و ظرفیتهایی که قانون بودجه در اختیارش قرار داده تا در پایان سال اوراق بدهی منتشر کند، به نظر میرسد حجم اوراق منتشرشده دولتی روند رو به صعودی خواهد داشت.
مدیرعامل تامین سرمایه کیمیا در پاسخ به این سوال که چرا تجدید ارزیابی برای بزرگ شدن ترازنامه نشانه خطرناکی برای بازار سرمایه است؟ گفت: این موضوع در مقایسه با ترازنامه دیگر کشورها بیان شده است، یعنی بسیاری از کشورهای پیشرفته با اقتصادهای نوظهور که تورمهای پایینی دارند. چیزی که در ترازنامههای شرکتهای بزرگ بازارهای نوظهور و پیشرفته شاهد هستیم این است که هر ساله حجم داراییهای نامشهود نسبت به کل داراییها در حال افزایش است. ورود شرکتهای جدید باعث شده شرکتهای دانش بنیان، شرکتهای آی تی و دیجیتال در مجموعه بازار رو به رشد باشد. اما ما در ایران شاهد این روند نیستیم یکی از دلایل هم شاید وجود تورمهای بالا در کشور است و این باعث میشود شرکتها سمت تجدید ارزیابی داراییها بروند و همین سهم داراییهای مشهود در ترازنامهها را افزایش میدهد.
فرح آبادی درباره کسری بودجه و نرخ بهره و تاثیر آن بر بازار سرمایه نیز گفت: مواردی همچون میزان، حجم و عمق کسری بودجه دولت، مدیریت مخارج و تحقق درآمدها و اینکه این کسری بودجه از چه راههایی تامین مالی خواهد شد روی نرخ بهره اثرگذار است. به طور طبیعی اگر حجم نرخ کسری بودجه دولت بالا و فشار برای انتشار اوراق زیاد باشد و این اوراق به نوعی به سیستم بانکی تحمیل شود، به طور یقین با توجه به مشکلات نقدینگی عدیدهای که بانکهای خصوص و دولتی در کشور با آن رو به رو هستند، رقابت بر سر نرخ بهره برای جذب منابع و سپردهها بالا خواهد رفت و برای اینکه بتوانند آن اوراق را از دولت خریداری کنند یا استقراضهای شبانه یا تامین مالیهایی که از بانک مرکزی دارند، به طور طبیعی این موضوع و نرخ بهرهای که برای این اوراق تعیین میشود، بر بازار سرمایه اثرگذار خواهد بود.