تأمین سرمایه کیمیا
مدیرعامل تامین سرمایه کیمیا: اوراق سلف، راهبرد برد ـ برد تولیدکننده و سرمایه‌گذار
مهرداد فرح‌آبادی، در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری بازار سرمایه ایران(سنا)، باتوجه به اهمیت بودجه ۱۴۰۳ و برنامه هفتم توسعه برای بازار سرمایه گفت: بحث بودجه یکی از موضوعات حیاطی بازار سرمایه به حساب می‌آید و بر روند نقدینگی، گردش مالی، عملکرد و سودآوری شرکت‌های بورسی و به تبع بازار سرمایه اثر قابل توجه و مستقیم دارد.
وی، برنامه‌ریزی آینده نگر و سیاستگذاری ۱۰ ساله برای توسعه بازارسرمایه را حلقه مفقوده اقتصاد کشور دانست و افزود: در سال‌های گذشته به اقتصاد و بازارسرمایه نگاه یک ساله داشته و اهداف برنامه‌های توسعه کشور به شکل کامل محقق نشده است. اما اکنون شرایط برای برنامه‌ریزی بلندمدت مهیا است و می‌توان برای برنامه هفتم توسعه ضمانت اجرایی در حوزه تامین مالی ایجاد کرد.
ایشان ادامه داد: یکی از مباحث بلندمدت و مهم که باید در بودجه ۱۴۰۳ و برنامه هفتم توسعه به آن توجه شود، تنظیم برنامه و سند جامع تامین مالی ۱۰ ساله از طریق بازار سرمایه است.
دکتر فرح‌آبادی گفت: مرداد ماه امسال در یک بازه‌ای از زمان حجم مانده اوراق بدهی منتشره ۷۰۰ همت بود و در پایان شهریور ماه این رقم به ۶۶۰ همت رسید، نکته حائز اهمیت آن است که حدود ۷۵ درصد از اوراق مانده مربوط به اوراق دولتی است و سهم شرکت‌ها به ویژه شرکت‌های خصوصی در زمینه تامین مالی از بازار سرمایه مطلوب نیست.
وی گفت: سند نظام جامع تامین مالی می‌تواند ضمن تقویت ارتباط دوسویه بازار سرمایه و شرکت‌های بورسی، فرآیند تامین مالی بخش مولد اقتصاد را تسریع کند.
دکتر فرح‌آبادی با بیان این که سند نظام جامع تامین مالی چشم‌انداز مناسبی برای تامین مالی بهتر ایجاد می‌کند، مطرح کرد: انتظار می‌رود نمایندگان در خانه ملت و سازمان بورس و اوراق بهادار با همکاری وزارت اقتصاد بتوانند ساز و کار جدیدی را برای تسهیل روند تامین مالی بخش مولد اقتصاد در بودجه و برنامه هفتم توسعه تعبیه کنند.
راهبرد برد ـ برد بهره‌برداری از اوراق سلف
این تحلیلگر بازار سرمایه، با تاکید بر این که اوراق سلف، یکی از مهمترین و کاربردی‌ترین ابزارهای بازارسرمایه است، گفت: بهره‌برداری از اوراق سلف راهبرد برد ـ برد تولیدکننده و سرمایه‌گذار است.
دکتر فرح‌آبادی، درخصوص اهمیت، کاربرد و بازدهی اوراق سلف، گفت: اوراق سلف، یک نوع اوراق بهادار محسوب می‌شود. در زیست بازارسرمایه، جوهر وجودی این اوراق از یکسو، تامین مالی بخش مولد اقتصاد و از سوی دیگر، انتفاع فعالان بازارسرمایه و سرمایه‌گذاران بورسی است.
وی با بیان این که اوراق سلف، در واقع راهبرد برد ـ برد تولیدکننده و سرمایه‌گذار است، افزود: اوراق سلف، قراردادی است که بر اساس آن یک محصول، پیش‌فروش و مبلغ آن از خریدار دریافت می‌شود، اما تحویل کالا در آینده و با سررسید مشخص انجام می‌شود. به بیان دیگر، در فرآیند قرداد سلف، منابع لازم تولید از طریق پیش‌فروش کالا تامین می‌شود که روشی کم هزینه در تولید است. همچنین پایین بودن قیمت اولیه کالا در زمان پیش‌فروش بخش جذاب این نوع اوراق، برای سرمایه‌گذاران است. علاوه بر این معمولا تا زمان تحویل کالا، سود مشخصی نزدیک به سود بانکی برای خریدار در نظر گرفته می‌شود.
دکتر فرح‌آبادی ادامه داد: فروش قطعی محصول و رفع کسری بودجه ناشر و همچنین اطمینان از تحویل کالا، پایان دغدغه افزایش قیمت مواد اولیه و کسب سود مشخص و تضمین شده برای خریدار، از مهمترین ویژگی‌های این نوع اوراق است.
تفاوت اوراق سلف و سلف موازی
وی در پاسخ به سوالی مبنی بر تفاوت بین اوراق سلف و سلف موازی و کمک این ابزار به تامین مالی حوزه‌های مختلف گفت: اوراق سلف، یک محدودیت بسیار مهم دارد. به این ترتیب که خرید و فروش این اوراق در بازار ثانویه ممکن نیست و نقدشوندگی با چالش روبرو است. به همین دلیل، قراردادی تحت عنوان قرارداد سلف موازی طراحی شد که خریدار بتواند در صورت نیاز، اوراق خود را پیش از موعد تحویل، عرضه کند. در واقع خریدار سلف اول می‌تواند دارایی را به شخص دیگری در قالب یک قرارداد سلف ثانویه منتقل کند. این قرارداد سلف ثانویه را سلف موازی می‌گویند. در واقع این نوع از اوراق محدودیت نقدشوندگی اوراق سلف نوع کلاسیک را برطرف و در عین حال سایر مزایای اوراق سلف را نیز دارد.
دکتر فرح‌آبادی، گفت: اوراق سلف موازی در بورس‌های انرژی و کالا کاربرد دارد و به تامین مالی صنایع فولادی، معدنی، سیمانی و پتروشیمی کمک می‌کند. بحث‌های دیگری هم در خصوص توسعه ابزار سلف وجود دارد؛ به عنوان نمونه می‌توان به جای پیش فروش خودرو، اوراق سلف منتشر و از این طریق به تامین مالی صنعت خودروسازی کشور کمک کرد.
وی در پاسخ به این سوال سنا که آیا این ابزار جای توسعه دارد یا خیر گفت: بدون شک جاده توسعه در همه زمینه‌ها بدون پایان است. به ویژه اینکه بازار سرمایه که یک نهاد اقتصادی ایستا نیست و پیوسته در تحرک است و توقف توسعه در آن معنایی ندارد؛ بنابراین توسعه مستمر ابزارها در این بازار از جمله اوراق سلف امری نیست که بتوان برای آن حد و مرزی مشخص کرد. بکارگیری این ابزار برای تمامی محصولات و صنایع امکان پذیر است و اثرات مثبت زیادی به همراه دارد.
کاربرد اوراق سلف موازی ارزی
مدیرعامل تامین سرمایه کیمیا در بخش دیگری از گفت‌وگو با سنا، در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر کاربرد اوراق سلف موازی ارزی گفت: نوسان نرخ ارز در مقابل پول ملی یکی از عوامل اصلی ایجادکننده شرایط نااطمینانی، نابسامانی و تکانه بازار است. بدین منظور کشورهای جهان با استفاده از معاملات سلف ارز، این بازار را مدیریت و از نوسان قیمت جلوگیری می‌کنند اما با توجه به آنکه معاملات دین در برابر دین بر اساس اصول فقهی، نامشروع است، نمی‌توان از این روش برای مدیریت نوسانات نرخ ارز استفاده کرد، بنابراین، یکی از ابزارهای مالی مشابه، می‌تواند «صکوک سلف ارز» باشد.